Dieta wysokotłuszczowa i rak wątroby. Naukowcy poznali mechanizm powstawania choroby

23 grudnia 2025, 10:33

Dieta wysokotłuszczowa to jeden z najważniejszych czynników ryzyka rozwoju raka wątroby. Autorzy nowych badań odkryli mechanizm powstawania tej choroby. Okazało się, że w reakcji na dużą ilość tłuszczu w diecie dojrzałe hepatocyty wracają do stanu komórek niedojrzałych, podobnych do komórek macierzystych. To pozwala im przetrwać niekorzystne warunki spowodowane przez dietę z dużą ilością tłuszczu, jednak powoduje, że w dłuższej perspektywie są bardziej podatne na rozwój guza nowotworowego.



Wielkie zderzenie w Fomalhaut. Do takich kolizji dochodziło, gdy powstawał Układ Słoneczny

22 grudnia 2025, 10:52

Fomalhaut to jedna z najjaśniejszych gwiazd na nocnym niebie. Znajduje się w odległości 25 lat świetlnych od nas w gwiazdozbiorze Ryba Południowa i jest bardziej masywna, jaśniejsza oraz znacznie młodsza od Słońca. Ma zaledwie 440 milionów lat. Otaczają ją liczne pierścienie szczątków, z których formuje się układ planetarny. Grupa naukowców z USA, Chin, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Chile wykorzystała Teleskop Hubble'a do zobrazowania gwałtownych kolizji, do jakich dochodzi w tworzącym się systemie. Kolizji podobnych do tych, jakie miały miejsce, gdy tworzył się Układ Słoneczny.


W czasie pandemii COVID w Los Angeles doszło do... zmiany kształtu dziobów ptaków

22 grudnia 2025, 09:39

Pandemia COVID-19 wpłynęła nie tylko na ludzi, ale i na zwierzęta. Mniejszy hałas, zanieczyszczenia, mniej ekspansywnej ludzkiej aktywności spowodowały, że świat przyrody odetchnął z ulgą. Jednym z symboli tego czasu stał się widok meduzy płynącej w przejrzystej w końcu wodzie weneckich kanałów. Jednak, jak się okazuje, zmiany zachodziły też w morfologii zwierząt. Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles informują, że mieszkające w mieście ptaki, które wykluły się w czasie pandemii, miały dłuższe i bardziej smukłe dzioby. Bardziej przypominały one dzioby ptaków żyjących poza miastami.


Jaskinie morskie pełne plastikowych śmieci. To zagrożenie dla mniszki śródziemnomorskiej

21 grudnia 2025, 08:29

Po raz kolejny okazuje się, że w stwierdzeniu, że ludzie zanieczyścili odpadami całą planetę, nie ma przesady. Naukowcy z Izraela i Cypru poinformowali, że znaleźli śmieci w każdej badanej jaskini morskiej. Uczeni przeprowadzili analizy w 23 jaskiniach u wybrzeży Cypru i znaleźli ponad 24 000 odpadków o łącznej masie 176 kg. Najpowszechniej występowały wśród nich tworzywa sztuczne, stanowiące 66% śmieci. Odkrycie nie tylko wskazuje na znaczne zanieczyszczenie kolejnego ekosystemu, ale jest też o tyle niepokojące, że jaskinie są schronieniem zagrożonej mniszki śródziemnomorskiej.


Wołowina, kleszcz i tajemniczy zgon zdrowego mężczyny

19 grudnia 2025, 09:56

Zdrowy 47-letni pilot linii lotniczych zmarł nagle kilka godzin po obiedzie. Patolodzy zakwalifikowali jego śmierć jako niewyjaśniony przypadek. Po wielu miesiącach, dzięki uporowi żony okazało się, że zabiła go... wołowina, a specjaliści mogli opisać pierwszy znany śmiertelny przypadek zespołu α-gal.


CERN zapisał 1 eksabajt danych z LHC. Gdyby to był film, oglądalibyśmy go przez 50 tys. lat

18 grudnia 2025, 15:32

Ilość danych zebranych podczas eksperymentów prowadzonych w Wielkim Zderzaczu Hadronów przekroczyła 1 eksabajt. A trzeba przy tym pamiętać, że nie wszystkie informacje są zapisywane. Podczas pracy akceleratora co sekundę zderzane są miliardy protonów. Zderzenia te niosą ze sobą gigantyczną ilość informacji. Najpierw są one przepuszczane przez specjalny filtr, który usuwa z nich zdecydowaną większość. Zapisywana jest niewielka część z nich. I to te dane są później analizowane, dzięki nim dowiadujemy się o kolejnych odkryciach.


Mieszkańcy Pompejów w grubych wełnianych ubraniach. Czy znamy prawdziwą datę erupcji?

18 grudnia 2025, 14:08

Badacze z grupy ÁTROPOS, którzy na Universitat de València zajmują się badaniem kultury śmierci, stwierdzili na podstawie odlewów ciał ofiar erupcji w Pompejach, że warunki pogodowe panujące w mieście były odmienne od tego, czego się należałoby spodziewać. Ofiary z Pompejów nosiły, zarówno w budynkach jak i poza nimi, wełniane tuniki i gęsto tkane wełniane płaszcze. Musimy przy tym pamiętać, że przez setki lat uważano, iż erupcja miała miejsce 24 sierpnia 79 roku. Taką bowiem datę znamy z listu Pliniusza Młodszego do Tacyta. Badania Hiszpanów to kolejny dowód, że przyjęte powszechnie datowanie jest błędne.


Odcisk palca na starożytnej łodzi. Napastnicy sprzed 2400 lat pochodzili z wybrzeży Bałtyku?

15 grudnia 2025, 09:07

W III wieku przed naszą erą doszło do ataku na wyspę Als u wybrzeży dzisiejszej Danii. Napastnicy przypłynęli na nie więcej niż czterech łodziach. Atak się nie powiódł. A wiemy to stąd, że obrońcy na Als – by podziękować bogom za zwycięstwo – zatopili w bagnie jedną z łodzi wraz ze zdobytą bronią. W latach 80. XIX wieku ludzie pracujący przy pozyskiwaniu torfu w Hjortspring Mose znaleźli starożytną łódź. Została ona wydobyta w latach 20. XX wieku i jest obecnie znana jako łódź z Hjortspring. To jedyna zachowana w Skandynawii starożytna łódź klepkowa szyta. Przy tym wyjątkowo dobrze zachowania. Teraz zaś naukowcy znaleźli coś jeszcze – odcisk palca jednego z jej użytkowników i odkryli, skąd pochodzili napastnicy.


Anakondy – prehistoryczne giganty we współczesnym świecie

3 grudnia 2025, 09:05

W przeszłości po Ziemi chodziły liczne gatunki wielkich zwierząt. W środkowym i górnym miocenie (12,4–5,3 milionów lat temu), gdy klimat był znacznie cieplejszy, a rozległe obszary podmokłe zapewniały obfitość pożywienia, istniały 12-metrowe kajmany czy słodkowodne żółwie o długości przekraczającej 3 metry. Wszystkie te gatunki wyginęły. Ale nie anakondy. One oparły się trendowi zmniejszania rozmiarów ciała i prehistoryczne giganty wciąż można spotkać w ich środowisku naturalnym.


Dlaczego ptasia grypa jest tak niebezpieczna dla ludzi? To przez gen PB1

2 grudnia 2025, 10:14

Wirusy ptasiej grypy są szczególnie niebezpieczne dla ludzi, gdyż potrafią przetrwać i namnażać się w wyższych temperaturach niż wirus typowej ludzkiej grypy, informują naukowcy z University of Cambridge. Dlatego też niestraszna im gorączka, która jest jednym ze sposobów, w jaki organizm powstrzymuje wirusy przed powielaniem się. Badacze poinformowali na łamach Science o zidentyfikowaniu genu decydującego o wrażliwości wirusów na temperatury.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy